Als kapitein verdeel je de taken op het schip. Je bent een soort manager. Wat je precies doet, hangt af van het soort schip. Sommige schepen zijn erg groot. Dan laat je het varen over aan de schipper en de stuurman. Op kleinere schepen vaar je grotendeels zelf.
Behalve varen en leidinggeven houd je ook de geldzaken bij. De rekeningen die je opdrachtgevers betalen, bijvoorbeeld. En verder regel je de papieren: vrachtbrieven, bijvoorbeeld, en als het nodig is, vergunningen voor de douane.
Sommige kapiteins hebben een eigen schip. Zij varen voor eigen klanten. Andere kapiteins werken voor een groter bedrijf. Je krijgt dan opdrachten van je leidinggevende.
In de binnenvaart kom je niet op zee. Je vaart op rivieren, kanalen en meren. Veel kapiteins vervoeren vracht. Maar je kan ook kapitein op een sleepboot of een cruiseschip zijn.