Na het vmbo ben je nog niet klaar om te gaan werken. Daarvoor moet je eerst een beroepsopleiding volgen: het mbo. Dit is het middelbaar beroepsonderwijs. Hier leer je een beroep, zoals timmerman of verpleegster.
Als je klaar bent met het mbo, krijg je een startkwalificatie. Dit betekent dat je klaar bent om te starten met werken. Let op: alleen je vmbo afronden is dus niet genoeg! Je moet doorleren om werk te vinden en te houden.
Een mbo-opleiding kun je op verschillende scholen doen. Op ROC's, AOC's en vakscholen.
| Afkorting | Hele naam | Sector |
|---|---|---|
| ROC | Regionaal Opleidings Centrum | Economie, Techniek, Zorg en Welzijn (soms Groen) |
| AOC | Agrarisch Opleidings Centrum | Groen |
| Vakschool | Vakinstelling / Vakcollege | Eén branche |
De mbo-opleidingen zijn er in verschillende niveaus. De niveaus lopen op van laag (Entreeopleiding) naar hoog. Welk niveau je kunt doen, hangt af van de leerweg die je in het vmbo hebt gevolgd.
| Vooropleiding | Mbo-niveau | Duur mbo-opleiding |
|---|---|---|
| Geen diploma | Entreeopleiding (geen startkwalificatie) | ½ tot 1 jaar |
| Vmbo basis | Niveau 2 | 1 tot 3 jaar |
| Vmbo kader | Niveau 3 of 4 | 2 tot 4 jaar |
| Vmbo gemengd | Niveau 3 of 4 | 2 tot 4 jaar |
| Vmbo theoretisch | Niveau 3 of 4 | 2 tot 4 jaar |
Het niveau bepaalt wat voor werkzaamheden je leert. Bij entreeopleidingen ben je meestal assistent. Op elk hoger niveau krijg je moeilijkere taken en meer verantwoordelijkheid. Met niveau 4 kun je ook leidinggeven.
| Niveau | Soort | Je doet |
|---|---|---|
| Entree | Entreeopleiding | Geeft toegang tot andere niveaus zonder vmbo-diploma |
| Niveau 2 | Basis Beroepsopleiding | Je voert je werkzaamheden grotendeels zelfstandig uit |
| Niveau 3 | Vakopleiding | Je voert je werkzaamheden helemaal zelfstandig uit |
| Niveau 4 | Middenkader-opleiding | Je voert je werkzaamheden helemaal zelfstandig uit, bent breed inzetbaar en kunt ook zelfstandig gespecialiseerd werk uitvoeren |
In het MBO kun je kiezen uit twee verschillende leerwegen:
De beroepsopleidende leerweg (BOL) is een dagopleiding, waarbij je de hele week naar school gaat. Tijdens de opleiding loop je stage bij een erkend leerbedrijf. Hoe vaak je op stage gaat, verschilt per opleiding. Maar het moet minstens 20 % van de tijd zijn. Daarom is een BOL-opleiding zeer praktijkgericht.
De beroepsbegeleidende leerweg (BBL) combineert werken en leren. Tijdens deze opleiding werk je 60 tot 80% van de tijd. Dit betekent dat je meestal één dag in de week naar school gaat. De rest van de week werk je bij een leerbedrijf. Het kan ook zo zijn dat je een paar weken les krijgt, en daarna een paar maanden gaat werken bij je leerbedrijf.
| BOL | BBL |
|---|---|
| Beroeps Opleidende Leerweg | Beroeps Begeleidende Leerweg |
| Stage | Werk |
| Meer school dan praktijk | Meer praktijk dan school |
| 1 of 2 dagen per week stage | 3 of 4 dagen per week werken |
| 3 of 4 dagen per week naar school | 1 of 2 dagen per week naar school |
| Stagevergoeding (soms) | Salaris |
| Studiefinanciering en ov-jaarkaart | Salaris |
Wil je eerder beginnen met werken of snel starten met een hbo-opleiding? Dan is een sprintopleiding misschien iets voor jou. Dit is een versnelde versie van een normale mbo-opleiding. Je bent dan in 1 of 2 jaar klaar.
Sommige mbo-opleidingen kun je versneld doen. Dit verschilt per school en situatie.
Weet jij al welke mbo-opleiding je wilt gaan volgen? Dan kun je opzoeken of er een sprintopleiding voor is. Kijk op de website van de mbo-school. Of vraag het aan je decaan.