Leraar Geschiedenis

Silvie Arts wilde vroeger eigenlijk stewardess worden, maar vanwege misselijkheid tijdens het vliegen zat deze carrière er voor haar niet in. Toen ze geschiedenis kreeg op haar middelbare school, leek het vak haar niet erg interessant. Dit veranderde compleet door ‘die ene leraar’.

180 graden draaien

Op haar 17e kreeg Silvie een geschiedenisleraar die veel humor in zijn lessen gebruikte, elke leerling persoonlijke aandacht gaf en goed verhalen kon tellen. Hij maakte gebruik van verschillende werkvormen waaronder het opvoeren van toneelstukjes over bijvoorbeeld de Franse Revolutie. Hierdoor veranderde haar mening over het vak geschiedenis en het docentschap met 180 graden. Silvie veranderde van vakkenpakket, waardoor ze geschiedenisstof moest inhalen. Met behulp van haar geschiedenisdocent heeft ze haar kennis van de geschiedenis bijgespijkerd én passie voor het vak ontwikkeld.

Trots

In het eerste jaar van de opleiding Leraar Geschiedenis aan de HAN kwam Silvie haar oude geschiedenisleraar weer tegen tijdens haar stage. “Toen die leraar mij binnen zag lopen als stagiaire was hij zó trots, dat weet ik nog goed”, vertelt Silvie. Hij wist nog hoe zij er eerst tegenop zag om zich te verdiepen in de geschiedenisstof, maar door hem het vak toch anders is gaan zien.

Studievereniging én potentiële master

Silvie is niet alleen druk met haar opleiding, maar is ook de voorzitter van studievereniging Pontifex. Dit is een vereniging voor studenten van de lerarenopleidingen Aardrijkskunde, Economie en Geschiedenis. “Het is onze taak bij Pontifex om studenten samen te brengen door middel van educatieve activiteiten. Ook is er altijd iemand die je kan helpen met vragen over de studie”, zegt Silvie. Dat Silvie echt passie heeft ontwikkeld voor haar studie en het vak geschiedenis blijkt, want ze denkt er nu over om een master te gaan doen om haar 1e-graads lesbevoegdheid te halen: “De lesstof is dan op een hoger niveau, je hebt gewoon zoveel kennis die je wil delen met je leerlingen.”, vertelt Silvie.

Lees meer over Sylvie in het bericht op STUD, een blad gemaakt door 2e-jaars studenten Nederlands.

Fee Schellekens wordt bij de HAN opgeleid tot leraar geschiedenis én aardrijkskunde. Welke weg heeft zij afgelegd om deze dubbele onderwijsbevoegdheid te gaan halen? Ze vertelt er open over..

“Ik heb in mijn derde jaar van de lerarenopleiding geschiedenis pas de keuze gemaakt om ook aardrijkskunde te gaan studeren. Mijn partner studeerde dit ook al en zo raakte ik enthousiast. Het echte besluit nam ik, toen ik docent Roeland van Westerop hoorde vertellen. Vanuit de studievereniging Pontifex organiseerden we als educatiecommissie een lezing van Roeland van Westerop. Hij vertelde over de combinatie van de vakken van mens en maatschappij. Hierdoor is bij mij het balletje gaan rollen. Ik had al wat langer mijn twijfels over geschiedenis; een super leuk vak op school, maar de baankansen zijn niet heel groot en ik vroeg me af of het vak mij zou blijven boeien. Wat ook meespeelde: ik had veel plezier in het studeren…was ik al klaar om te gaan afstuderen? Ik koos ervoor om mezelf nu al te verbreden en het vak aardrijkskunde er bij te gaan doen.''

Ik? Leraar?

“Ik wilde zeker niet altijd al leraar worden. Mijn ouders waren beide docent. Ik kende het docentenleven dus vanuit huis; veel gepraat over leerlingen en af en toe gemopper. Het sprak mij eerst dus niet zo aan. Toen ik op 4 mavo zat moest ik mijn vervolgstappen gaan kiezen. Door naar de havo? Geschiedenis vond ik een erg leuk vak. Of toch iets met theater? Ik koos voor het mbo, de theateropleidingen die 3 jaar zou duren daarna – na 2 jaar audities doen - ook aangenomen op de Bachelor Docent Theater bij ArtEZ. Maar dat was van korte duur, de opleiding vond mij niet goed genoeg. Na een paar maanden reflecteren en in mijn oude dagboeken te hebben gedoken, besefte ik me dat het docentschap me zeker lag maar dat ik geschiedenis een veel leuker vakvond. Ik heb de introductiedag op de HAN gevolgd en het klikte. Het voelde alsof ik er hoorde. Toen ben ik dus geswitcht naar de lerarenopleiding geschiedenis van de HAN en hier zit ik op mijn plek.”.

Docenten observeren

“Als leerling was ik een dromer, ik werd niet echt uitgedaagd door mijn docenten en kreeg vaak het idee ze mij dom vonden. Toch konden docenten mij erg boeien en ik ging voor sommigen echt door het vuur. Door de verhalen aan de keukentafel, keek ik anders naar docenten dan mijn medeleerlingen. Ik zag de mens achter de docent. Nu ik docent-in-opleiding ben, ben ik een geoefende en kritische observeerder van docenten. Ik bewonder soms hoe ze echt goed lesgeven, maar heb ook een kritische houding. Ik bleef mij vooral afvragen: wat voor leraar wil ik zijn?”

Waarom Geschiedenis?

“Ik ging er met een open en eigenlijk ook zeer impulsieve blik in. Maar geschiedenis zit echt overal! Het is tastbaar, het zijn verhalen. En vanuit mijn theaterverleden ben ik een verhalenverteller. Naast het verhalen vertellen, en misschien wel de belangrijkste reden voor het geschiedenisonderwijs, zit er ook een maatschappelijk aspect aan. Je blijft bezig met oorzaak en gevolg, in een brede context. Het kan enorm actueel zijn. Het verleden is te gebruiken om het verleden te verklaren. Mijn geschiedenisdocent op de mavo was zeer inspirerend. Ik denk achteraf dat hij bij mij het vuurtje heeft aangewakkerd.”

Waarom Aardrijkskunde?

“Ook aardrijkskunde is overal. Het is maatschappelijk, het is beeldend. Het draagt er aan bij dat leerlingen kritische burgers kunnen worden. Daarnaast heb ik mij enorm laten verrassen door aardrijkskunde, het is heel erg situationeel, maar tegelijkertijd enorm breed. Het kijken naar de aarde, maar ook met een vergrootglas naar de aarde of een gebied maakt dit vak echt heel mooi.”

Een dubbele bevoegdheid halen

“Aardrijkskunde en geschiedenis combineren inhoudelijk dus heel goed met elkaar. Met deze vakken kun je leerlingen heel veel tools meegeven om wereldburger te worden. Het liefste kritisch en open.

Organisatorisch was het niet altijd makkelijk om deze studies te combineren. Op het moment dat ik voor mijn tweede studie koos, had ik alle vakken voor de lerarenopleiding geschiedenis gehaald en hoefde alleen nog maar mijn eindstage te doen. Als ik aardrijkskunde er bij zou gaan doen, zou ik voor die opleiding alle vakinhoud en een stage in twee jaar krijgen… Het gecombineerde traject was niet makkelijk, zeker ook doordat ik het in mijn eentje bewandelde en we vanwege Corona bijna niet op HAN mochten zijn. Maar ik kreeg natuurlijk de nodig vrijstellingen voor de onderwijskundige onderdelen en het lukt me eigenlijk heel goed.”

Hoe gaat het nu?

“Ik ben nu begonnen met mijn 6de jaar aan de HAN. Ik ga afstuderen voor de opleiding geschiedenis, een stage lopen voor de opleiding aardrijkskunde. Corona zorgde wel even voor een dip in studieplezier, maar inmiddels heb ik er weer zin in en bevalt het me zeer goed. Ik heb drie geschiedenisstages gelopen en ik heb er al één als aardrijkskundedocent gehad. Dus praktijkervaring genoeg! Ik ontwikkel me zo als docent en leer verschillende soorten onderwijs kennen. Zo lijkt het me heel leuk om les te gaan geven op een jenaplanschool of om Agora onderwijs te geven.”

Ook 2 lerarenopleidingen combineren?

“Twijfelen is niet nodig”, adviseert Fee. ''Het is veel goedkoper om de tweede studie ernaast te volgen dan om die later pas te gaan starten. Maar daar moet je het natuurlijk niet voor doen. Wees eerlijk en realistisch. Maak voor jezelf ook een realistisch plan en wees daar ook wel weer flexibel mee. Het combinatieprogramma kan absoluut worden gemaakt, maar ga goed na of het extra vak jouw kennis kan verrijken. Het is niet een makkelijk traject, maar je studieloopbaanbegeleider helpt je hierbij. Een tip van mij: Zorg voor goed contact met de docenten en maak duidelijke afspraken.” 

Naomi Spoor (22) woont in Duiven en volgt de Lerarenopleiding Geschiedenis aan de HAN in Nijmegen. Na een omweg via de universiteit en een studie rechten, vond ze haar roeping als docent geschiedenis.

Naomi begon haar studiecarrière aan de Radboud Universiteit met een studie Geschiedenis. Toch bleek dit niet de juiste weg voor haar. “Ik wilde lerares worden en werd daarnaast chronisch ziek (Colitis Ulcerosa), waardoor de universiteit voor mij geen optie meer was. De HAN bood voor mij de ideale oplossing. De opleiding is praktijkgericht en in Nijmegen voel ik me helemaal thuis.”

Naomi heeft haar eerste jaar als zeer positief ervaren. “Het was nog leuker dan ik had kunnen bedenken! Ik heb mijn propedeuse in een jaar gehaald met een 8.1 gemiddeld en vond de vakken erg interessant. Vooral Drama verraste me positief. Mijn stage was ook een fantastische ervaring.”

De persoonlijke sfeer op de HAN draagt bij aan haar enthousiasme. “Het gebouw voelt als een tweede thuis. Het is modern, compact en gezellig. Daarnaast zijn de docenten toegankelijk en voelen ze bijna als collega’s. Ook leer je veel van medestudenten door samen te werken en elkaars lessen te zien.”

De koppeling tussen theorie en praktijk maakt de studie extra waardevol. “Bij vakdidactiek en onderwijskunde leer je hoe je geschiedenis op de beste manier kunt overbrengen en hoe je met leerlingen omgaat. Ik heb lessen ontworpen die ik direct op stage kon testen. Dat maakt de studie zo leerzaam en toepasbaar.”

Ondanks haar chronische ziekte weet Naomi haar studie goed te combineren met werk en vrije tijd. “De HAN denkt met je mee en biedt ondersteuning. De werkdruk is goed te doen en ik werk daarnaast als leidinggevende bij de Albert Heijn tussen de 12 en 21 uur per week.”

Na haar afstuderen heeft Naomi verschillende opties. “Misschien haal ik nog een eerstegraads bevoegdheid of een extra bevoegdheid in Nederlands. Maar eerst wil ik mijn plek vinden op een fijne school.” Eén ding staat vast: Naomi wil een docent zijn die meer biedt dan alleen lesstof. “Ik wil geschiedenis op een inclusieve en diverse manier overbrengen en leerlingen laten zien dat geschiedenis meer is dan alleen de bekende verhalen.”

Voor toekomstige studenten heeft Naomi een duidelijke boodschap: “Als je een passie hebt voor geschiedenis én lesgeven, dan is deze opleiding perfect voor jou. De docenten zijn betrokken, het onderwijs is praktijkgericht en de sfeer is geweldig. Doe wat jou gelukkig maakt en kies een studie waar jij je goed bij voelt!