Leraar Geschiedenis

Silvie Arts wilde vroeger eigenlijk stewardess worden, maar vanwege misselijkheid tijdens het vliegen zat deze carrière er voor haar niet in. Toen ze geschiedenis kreeg op haar middelbare school, leek het vak haar niet erg interessant. Dit veranderde compleet door ‘die ene leraar’.

180 graden draaien

Op haar 17e kreeg Silvie een geschiedenisleraar die veel humor in zijn lessen gebruikte, elke leerling persoonlijke aandacht gaf en goed verhalen kon tellen. Hij maakte gebruik van verschillende werkvormen waaronder het opvoeren van toneelstukjes over bijvoorbeeld de Franse Revolutie. Hierdoor veranderde haar mening over het vak geschiedenis en het docentschap met 180 graden. Silvie veranderde van vakkenpakket, waardoor ze geschiedenisstof moest inhalen. Met behulp van haar geschiedenisdocent heeft ze haar kennis van de geschiedenis bijgespijkerd én passie voor het vak ontwikkeld.

Trots

In het eerste jaar van de opleiding Leraar Geschiedenis aan de HAN kwam Silvie haar oude geschiedenisleraar weer tegen tijdens haar stage. “Toen die leraar mij binnen zag lopen als stagiaire was hij zó trots, dat weet ik nog goed”, vertelt Silvie. Hij wist nog hoe zij er eerst tegenop zag om zich te verdiepen in de geschiedenisstof, maar door hem het vak toch anders is gaan zien.

Studievereniging én potentiële master

Silvie is niet alleen druk met haar opleiding, maar is ook de voorzitter van studievereniging Pontifex. Dit is een vereniging voor studenten van de lerarenopleidingen Aardrijkskunde, Economie en Geschiedenis. “Het is onze taak bij Pontifex om studenten samen te brengen door middel van educatieve activiteiten. Ook is er altijd iemand die je kan helpen met vragen over de studie”, zegt Silvie. Dat Silvie echt passie heeft ontwikkeld voor haar studie en het vak geschiedenis blijkt, want ze denkt er nu over om een master te gaan doen om haar 1e-graads lesbevoegdheid te halen: “De lesstof is dan op een hoger niveau, je hebt gewoon zoveel kennis die je wil delen met je leerlingen.”, vertelt Silvie.

Lees meer over Sylvie in het bericht op STUD, een blad gemaakt door 2e-jaars studenten Nederlands.

In het laatste jaar op de middelbare school wist Sem nog niet precies wat hij wilde doen na de havo. “Van alle vakken vond ik geschiedenis het leukst, dus ging ik kijken naar opleidingen die hiermee te maken hadden. Na het bezoeken van meerdere Open Dagen, kwam ik uit bij de Lerarenopleiding Geschiedenis. Tijdens de Meeloopdag werd mijn enthousiasme voor het beroep aangewakkerd”.

Voor Sem was het wel even wennen om van de havo naar het hbo te gaan. “Ik was gewend om rustig aan te doen op de middelbare school, maar op de opleiding was het vanaf dag 1 meteen hard aan de slag”. Vooral tijdens de eerste stages was het wennen aan de drukte. “Op je stageschool heb je natuurlijk verantwoordelijkheden, maar tegelijkertijd volg je ook colleges op de HAN. Ik kwam erachter dat het heel fijn is om veel te communiceren met je stagebegeleider en je begeleiders op de HAN, zij kunnen ondersteuning en hulp bieden. Verder is het belangrijk om je rustmomenten te pakken”.

Natuurlijk zijn er veel positieve dingen aan de opleiding die de drukke periodes goedmaken. “Stages zijn naast dat ze intens zijn, ook erg leerzaam. In de praktijk leer je echt het beroep kennen en kan je heel concreet aan je eigen ontwikkeling werken. De theorie die je hebt geleerd pas je toe tijdens je stage, waarbij de feedback van je begeleider zorgt voor een grote mate van ontwikkeling”. Niet alleen de stagebegeleiders, maar ook de docenten spelen een grote rol bij die ontwikkeling. “De docenten zijn van grote meerwaarde bij deze opleiding. Zij behandelen je als hun collega. Ze zijn vaak chill en bereid om je te helpen bij alles waar je tegen aanloopt tijdens je studie”. Het onderlinge contact met zijn medestudenten heeft Sem ook als erg prettig ervaren. “Het is fijn om samen over van alles te praten. Je zit namelijk allemaal in dezelfde situatie, dus is het fijn om met elkaar te praten en ideeën uit te wisselen”. Samen hebben ze veel onvergetelijke herinneringen gemaakt, zoals studiereizen en feesten.

In het 3e jaar heeft Sem de minor Tweede Wereldoorlog Educatie gevolgd. "Deze periode was veruit het leukste halfjaar van de opleiding. Je krijgt de kans om een heel semester te focussen op wat je leuk vindt en waar je meer over wilt weten. Ik koos voor een minor die mij aansprak en die bij mij paste. Ik raad iedereen aan hetzelfde te doen, want dan vindt het leren plaats op een leuke en interessante manier”.

Sem is op het moment bezig om zijn eerstegraads bevoegdheid te behalen door middel van een een master aan de Radboud Universiteit. Daarnaast is hij invaldocent op het Montessori College. Zijn opleiding heeft hem goed voorbereid op deze volgende stap in zijn loopbaan. “Mijn diploma van de HAN is een startbewijs waarop ik nu voortbouw. Mijn ontwikkeling tijdens de opleiding heeft mij in staat gesteld om een beroep uit te voeren waarin ik veel plezier heb.”

Met haar vwo-diploma op zak is Merel Geschiedenis gaan studeren aan de Radboud Universiteit. “Deze opleiding was interessant, maar paste niet bij me”. Ze wilde wel graag iets met geschiedenis blijven doen en is zodoende terecht gekomen bij de opleiding Leraar Geschiedenis aan de HAN. “In Nijmegen had ik al een sociaal netwerk opgebouwd, wat ik graag wilde behouden. Bovendien zag ik dat de HAN mogelijkheden bood om minors in het buitenland te volgen en klonken de vakken interessant”.

In het begin had Merel moeite met de overstap van de universiteit naar de HAN, maar ze merkte al snel dat de opleiding Leraar Geschiedenis veel beter bij haar paste. “Ik realiseerde me dat mijn beeld van mezelf als historicus onrealistisch was en dat ik het leuker vond om praktisch bezig te zijn”. Op de HAN voelde ze zich op haar plek. “De docenten zijn zeer betrokken, het curriculum heeft een mooie opbouw en ik merkte dat ik echt goed was in de vakken. Dat gaf me veel zelfvertrouwen”. Ze leerde niet alleen over historische zaken, maar ook over het brein, groepsvorming, leerproblematiek en leerstrategieën. Vanwege haar brede interesse vond ze al deze onderwerpen heel interessant.

Haar kennis van de geschiedenis kon ze direct in de praktijk gebruiken tijdens stages. “Bij je stages kan je datgene dat je geleerd hebt direct toepassen in de praktijk. Verder heb je veel contacten met leerlingen en collega’s. Ik kreeg veel ruimte om me te ontwikkelen en werd goed begeleid. Je loopt elk jaar stage als onderdeel van de opleiding. Hierdoor groei je langzaam in de rol van docent en zie je verschillende werkplekken en begeleiders. Van elke school en stagebegeleider leer je toch weer wat anders”.

Het contact met de medestudenten was ook erg gezellig. “We waren direct een hechte club en hadden het erg leuk tijdens de reizen die in het curriculum van de opleiding zaten. Met de HAN zijn we onder andere naar Berlijn, Spanje en Marokko geweest. Daarnaast spraken mijn medestudenten en ik veel af om samen te werken of iets leuks te gaan doen”.

Merel is inmiddels 2 jaar geschiedenisdocent op een havo-vwo school. Naast het lesgeven is ze daar mentor, begeleidt ze stagiaires, organiseert ze trips voor leerlingen en wordt ze aankomend jaar coördinator. “Het beroep van docent is veel afwisselender dan alleen lesgeven. Op mijn huidige school krijg ik erg veel kansen om me te blijven ontwikkelen”. De stevige basis die door de HAN is gelegd blijft ze uitbouwen.

Fee Schellekens wordt bij de HAN opgeleid tot leraar geschiedenis én aardrijkskunde. Welke weg heeft zij afgelegd om deze dubbele onderwijsbevoegdheid te gaan halen? Ze vertelt er open over..

“Ik heb in mijn derde jaar van de lerarenopleiding geschiedenis pas de keuze gemaakt om ook aardrijkskunde te gaan studeren. Mijn partner studeerde dit ook al en zo raakte ik enthousiast. Het echte besluit nam ik, toen ik docent Roeland van Westerop hoorde vertellen. Vanuit de studievereniging Pontifex organiseerden we als educatiecommissie een lezing van Roeland van Westerop. Hij vertelde over de combinatie van de vakken van mens en maatschappij. Hierdoor is bij mij het balletje gaan rollen. Ik had al wat langer mijn twijfels over geschiedenis; een super leuk vak op school, maar de baankansen zijn niet heel groot en ik vroeg me af of het vak mij zou blijven boeien. Wat ook meespeelde: ik had veel plezier in het studeren…was ik al klaar om te gaan afstuderen? Ik koos ervoor om mezelf nu al te verbreden en het vak aardrijkskunde er bij te gaan doen.''

Ik? Leraar?

“Ik wilde zeker niet altijd al leraar worden. Mijn ouders waren beide docent. Ik kende het docentenleven dus vanuit huis; veel gepraat over leerlingen en af en toe gemopper. Het sprak mij eerst dus niet zo aan. Toen ik op 4 mavo zat moest ik mijn vervolgstappen gaan kiezen. Door naar de havo? Geschiedenis vond ik een erg leuk vak. Of toch iets met theater? Ik koos voor het mbo, de theateropleidingen die 3 jaar zou duren daarna – na 2 jaar audities doen - ook aangenomen op de Bachelor Docent Theater bij ArtEZ. Maar dat was van korte duur, de opleiding vond mij niet goed genoeg. Na een paar maanden reflecteren en in mijn oude dagboeken te hebben gedoken, besefte ik me dat het docentschap me zeker lag maar dat ik geschiedenis een veel leuker vakvond. Ik heb de introductiedag op de HAN gevolgd en het klikte. Het voelde alsof ik er hoorde. Toen ben ik dus geswitcht naar de lerarenopleiding geschiedenis van de HAN en hier zit ik op mijn plek.”.

Docenten observeren

“Als leerling was ik een dromer, ik werd niet echt uitgedaagd door mijn docenten en kreeg vaak het idee ze mij dom vonden. Toch konden docenten mij erg boeien en ik ging voor sommigen echt door het vuur. Door de verhalen aan de keukentafel, keek ik anders naar docenten dan mijn medeleerlingen. Ik zag de mens achter de docent. Nu ik docent-in-opleiding ben, ben ik een geoefende en kritische observeerder van docenten. Ik bewonder soms hoe ze echt goed lesgeven, maar heb ook een kritische houding. Ik bleef mij vooral afvragen: wat voor leraar wil ik zijn?”

Waarom Geschiedenis?

“Ik ging er met een open en eigenlijk ook zeer impulsieve blik in. Maar geschiedenis zit echt overal! Het is tastbaar, het zijn verhalen. En vanuit mijn theaterverleden ben ik een verhalenverteller. Naast het verhalen vertellen, en misschien wel de belangrijkste reden voor het geschiedenisonderwijs, zit er ook een maatschappelijk aspect aan. Je blijft bezig met oorzaak en gevolg, in een brede context. Het kan enorm actueel zijn. Het verleden is te gebruiken om het verleden te verklaren. Mijn geschiedenisdocent op de mavo was zeer inspirerend. Ik denk achteraf dat hij bij mij het vuurtje heeft aangewakkerd.”

Waarom Aardrijkskunde?

“Ook aardrijkskunde is overal. Het is maatschappelijk, het is beeldend. Het draagt er aan bij dat leerlingen kritische burgers kunnen worden. Daarnaast heb ik mij enorm laten verrassen door aardrijkskunde, het is heel erg situationeel, maar tegelijkertijd enorm breed. Het kijken naar de aarde, maar ook met een vergrootglas naar de aarde of een gebied maakt dit vak echt heel mooi.”

Een dubbele bevoegdheid halen

“Aardrijkskunde en geschiedenis combineren inhoudelijk dus heel goed met elkaar. Met deze vakken kun je leerlingen heel veel tools meegeven om wereldburger te worden. Het liefste kritisch en open.

Organisatorisch was het niet altijd makkelijk om deze studies te combineren. Op het moment dat ik voor mijn tweede studie koos, had ik alle vakken voor de lerarenopleiding geschiedenis gehaald en hoefde alleen nog maar mijn eindstage te doen. Als ik aardrijkskunde er bij zou gaan doen, zou ik voor die opleiding alle vakinhoud en een stage in twee jaar krijgen… Het gecombineerde traject was niet makkelijk, zeker ook doordat ik het in mijn eentje bewandelde en we vanwege Corona bijna niet op HAN mochten zijn. Maar ik kreeg natuurlijk de nodig vrijstellingen voor de onderwijskundige onderdelen en het lukt me eigenlijk heel goed.”

Hoe gaat het nu?

“Ik ben nu begonnen met mijn 6de jaar aan de HAN. Ik ga afstuderen voor de opleiding geschiedenis, een stage lopen voor de opleiding aardrijkskunde. Corona zorgde wel even voor een dip in studieplezier, maar inmiddels heb ik er weer zin in en bevalt het me zeer goed. Ik heb drie geschiedenisstages gelopen en ik heb er al één als aardrijkskundedocent gehad. Dus praktijkervaring genoeg! Ik ontwikkel me zo als docent en leer verschillende soorten onderwijs kennen. Zo lijkt het me heel leuk om les te gaan geven op een jenaplanschool of om Agora onderwijs te geven.”

Ook 2 lerarenopleidingen combineren?

“Twijfelen is niet nodig”, adviseert Fee. ''Het is veel goedkoper om de tweede studie ernaast te volgen dan om die later pas te gaan starten. Maar daar moet je het natuurlijk niet voor doen. Wees eerlijk en realistisch. Maak voor jezelf ook een realistisch plan en wees daar ook wel weer flexibel mee. Het combinatieprogramma kan absoluut worden gemaakt, maar ga goed na of het extra vak jouw kennis kan verrijken. Het is niet een makkelijk traject, maar je studieloopbaanbegeleider helpt je hierbij. Een tip van mij: Zorg voor goed contact met de docenten en maak duidelijke afspraken.” 

Al haar hele leven wist Pien dat ze graag voor de klas wilde staan. “Het docent zijn leek me geweldig: de omgang met leerlingen, het bijdragen aan hun ontwikkeling en vooral ook het bezig zijn met mijn lievelingsvak geschiedenis. Mijn keuze voor de studie Leraar Geschiedenis is zonder twijfel de beste geweest”. De opleiding heeft Pien naast het behalen van een diploma ook heel veel andere dingen gebracht.

“De opleiding biedt vanaf jaar 1 direct ervaring in de beroepspraktijk. Hoewel dat in het begin stress kan geven omdat je niet altijd precies weet wat je moet doen, is dit achteraf juist enorm leerzaam”. De ervaringen van Pien met haar stages zijn wisselend. “Sommige stages waren geweldig, andere heel pittig. Toch leer je van de pittige stages vaak het meest over je eigen kunnen en veerkracht”. Ze heeft gedurende de hele opleiding zichzelf beter leren kennen en ontwikkeld. “Het onderwijs, een klas vol leerlingen, is een enorme spiegel. Alles wat je doet wordt uitvergroot. Je wordt je dus heel erg bewust van wie je zelf bent. Deze opleiding leert je niet alleen een vak, maar verandert je ook als mens”.

De HAN voelde voor Pien al snel al thuis. “Ik heb de overgang van middelbare school naar HBO nooit als groot of lastig ervaren. Na de eerste week voelde het alsof ik al jaren op de HAN rondliep”. De enorm gemotiveerde en betrokken docenten hebben echt het beste met je voor en helpen je altijd verder. “Docenten kennen alle studenten bij naam en zijn oprecht geïnteresseerd in hen. Vanaf het 1e moment behandelen docenten je als een collega”. Tussen de studenten van Pien’s leerjaar is ook een hechte band ontstaan door de prachtige reizen naar het buitenland die de klas heeft gemaakt. Gedurende de opleiding komen er veel diverse projecten voorbij, voor zowel de vakken over geschiedenis als voor didactische vakken. “Ik vind het samenwerken geweldig en dus werd ik altijd super enthousiast van groepsprojecten, die gelukkig vaak voorbij kwamen”.

Pien heeft de minor Pedagogiek gevolgd. “Wat ik hier vooral heb geleerd is dat er heel veel mogelijk is in het onderwijs en dat je veel meer kanten op kan dan ‘enkel’ voor de klas staan. Deze minor was voor mij echt een verbreding van mijn vakgebied, al met al een hele toffe toevoeging aan mijn opleiding”.

Na haar studie heeft Pien zich gefocust op 1 van haar passies buiten het onderwijs: ze is trouwambtenaar geworden. Aankomend jaar begint ze aan haar vervolgstudie, de pre-master Onderwijswetenschappen aan de Radboud Universiteit. Haar opleiding aan de HAN is hier een goede voorbereiding op geweest. “Vooral de persoonlijke ontwikkeling die ik door de opleiding heb doorgemaakt heeft meerwaarde. Hierdoor ben ik veel sterker in mijn schoenen gaan staan”.

In groep 6 kreeg Sabine voor het eerst geschiedenisles en sindsdien heeft ze belangstelling voor dit vak ontwikkeld. Deze interesse en de passie voor het lesgeven komen beide terug in de opleiding Leraar Geschiedenis. “Ik hou ervan om mijn kennis over te brengen op anderen en terug te zien wat ze ervan geleerd hebben”.

Vanaf het moment dat Sabine op de Open Dag door de deuren van het I/O-gebouw liep, voelde ze zich op haar plek. “Daarom ben ik niet meer op andere hogescholen gaan kijken, maar heb ik me na wat gesprekken met docenten ingeschreven voor een meeloopdag en daarna voor de opleiding zelf”. De sfeer op de HAN omschrijft Sabine als ontspannen en relaxed. “Er wordt veel gelachen en je wordt in veel dingen vrijgelaten om te kijken naar je eigen interesses”.

Het zwaarste aan de opleiding vind Sabine dat ze regelmatig met zichzelf geconfronteerd wordt en een spiegel voorgehouden krijgt. “Vanuit daar kun je verder groeien. Je wordt pas een goede docent wanneer je jezelf begrijpt. Je bent constant aan het veranderen en komt niet als dezelfde persoon uit het 4e jaar als dat je er in het 1e jaar in bent gegaan”.

De verschillende invalshoeken die de opleiding biedt op het onderwijs en het dagelijkse leven en de geschiedenis spreken Sabine aan. “Niets is zoals het met een eerste blik lijkt en dus zijn er altijd nieuwe perspectieven om te ontdekken. Dit wordt zowel tijdens de lessen als met de leertaken en stages aangemoedigd. Iedere dag vind je wel een nieuwe manier van kijken naar onderwerpen”.

Sabine heeft 2 verschillende minors gevolgd: in haar 2e jaar heeft ze de minor International Teacher Porgramme (ITP) gevolgd en in haar 3e jaar de minor Onderwijs in Internationaal Perspectief. Van beide minors heeft ze veel geleerd en ze heeft deze afgesloten met een stage in Italië. “Ik wilde graag stage in het buitenland lopen om mijn eigen grenzen te verleggen, uit mijn comfortzone te stappen en nieuwe ervaringen op te doen”. Tijdens de stage kreeg Sabine veel vrijheid in het geven van haar lessen en de onderwerpen die ze wilde behandelen. “In Italië heb ik voornamelijk geleerd om heel flexibel en creatief te zijn tijdens het geven van mijn lessen, om zo te zorgen dat de leerlingen met een hoge motivatie en veel lol ook veel leren wat bij hun eigen interesses past”. Daarnaast heeft het haar ook de kans gegeven om veel nieuwe kennis over een andere cultuur op te doen. Ze heeft veel nieuwe mensen leren kennen met wie ze nu nog steeds contact heeft.

Al van jongs af aan wist Manon het zeker: zij wil docent worden. Uiteindelijk is ze geschiedenisdocent geworden op het OBC Bemmel. “Geschiedenis is altijd een passie van mij geweest en het leek me een divers vak waar je veel mee kan doen. Je brengt leerlingen echt iets bij over de wereld om hen heen en maakt ze bewust van belangrijke onderwerpen”. Na de havo koos Manon er dan ook voor op de opleiding Leraar Geschiedenis aan de HAN te gaan volgen..

“De opleiding aan de HAN heeft mij zeker goed voorbereid op het lesgeven. Ondanks dat je uiteindelijk allemaal een eigen stijl ontwikkelt en verschillende casussen tegenkomt, is de basis die je meekrijgt zeer geschikt." Het inspirerende team van docenten heeft Manon gestimuleerd tijdens de opleiding.

Niet alleen hun expertise op het gebied van geschiedenis, maar zeker ook hun passie voor onderwijs was erg aanstekelijk. Alle docenten hebben ook ervaring in het onderwijs, uiteenlopend van mbo tot vwo. Hierdoor kon je ook met gerichte casusvragen bij hen terecht. Docenten namen de tijd en moeite om een persoonlijke band op te bouwen met studenten, waardoor je je als student gezien en gehoord voelt”.

De sfeer op de HAN omschrijft Manon als gezellig en kleinschalig. “Het studielandschap is prettig ingericht met voldoende studieplekken en ruimtes om met een groep aan een project te werken. De Pub was ook altijd erg gezellig voor een drankje na een lange dag met colleges”.

“Het meest verrassende aan de opleiding was voor mij dat je na de opleiding echt weet wat het vak als docent inhoudt. Je leert de andere kant kennen: na vijf jaar kennis consumeren, moet je het echt zelf gaan doen. Ik heb geleerd hoe een les in elkaar zit en wat een goede les eigenlijk inhoudt”. Deze kennis heeft ze toegepast in de praktijk tijdens haar stages. Na een periode van stage, waardeerde ze het om weer even volledig met geschiedenis bezig te zijn. Manon deed dit door de Minor Vakverdieping Geschiedenis te volgen. Een minor die ze iedereen aanraadt! “We hebben de culturele geschiedenis van Rome behandeld en dit bezegeld met een fantastische reis naar Rome”.

Wil jij de studenten Leraar Geschiedenis alvast leren kennen? Volg ons op social media!

Instagram | Facebook | Blog